Obliczenia śladu węglowego PSE zostały zrealizowane zgodnie z międzynarodowym standardem GHG Protocol Corporate Accounting and Reporting Standard. Za rok bazowy przyjęto rok 2017, jako okres raportowania, dla którego pierwszy raz przeprowadzono obliczenia śladu węglowego PSE. W tegorocznych obliczeniach zdecydowaliśmy się rozszerzyć analizę wielkości emisji gazów cieplarnianych wynikających z naszej działalności o kolejne kategorie związane z naszym łańcuchem wartości (zakres 3) oraz dodatkowe źródło emisji w zakresie 1. Względem poprzedniego roku do obliczeń włączyliśmy emisje związane z wykorzystaniem paliwa lotniczego oraz emisje związane dystrybucją tego paliwa (tzw. emisje Well-to-Tank) w kategorii 3 zakresu 3. Obliczyliśmy także emisje wynikające z zakupionych surowców i usług oraz dojazdów pracowników do pracy. Dążymy do tego, aby w kolejnych latach poszerzać spojrzenie na wpływ naszej spółki na klimat, rozszerzyć zakres obliczeń śladu węglowego, pozyskiwać dane do obliczeń wysokiej jakości oraz dokładniej identyfikować możliwości działań, jakie PSE mogą podjąć na rzecz ograniczania tego wpływu.
WPŁYW NA ŚRODOWISKO I DZIAŁANIA NA RZECZ KLIMATUŚlad węglowy
PSE zarządzają pracą systemu elektroenergetycznego w Polsce. Nasza organizacja dbając o ciągłość dostaw energii do wszystkich regionów naszego kraju, dostrzega jednocześnie wpływ swojej działalności na klimat i podejmuje działania, by wpływ ten na bieżąco monitorować.
Narzędziem, jakiego PSE używają, by mierzyć to oddziaływanie, jest obliczanie swojego śladu węglowego. Ślad węglowy został przyjęty jako stały wskaźnik brany pod uwagę przy ocenie działalności naszej organizacji i jest wykorzystywany w zarządzaniu spółką.
Obliczenia wykonaliśmy dla:
- działalności realizowanej przez całą organizację, czyli przez Centralę w Konstancinie-Jeziornie oraz zamiejscowe komórki organizacyjne (ZKO) z wyłączeniem ZKO w Warszawie,
- realizacji zadań operatora systemu przesyłowego określonych w regulacjach.
W 2022 r. ślad węglowy PSE wyniósł:
- 3 647 435 ton ekwiwalentu dwutlenku węgla wg metody location-based*. W relacji rocznej (r/r) poziom emisji zmniejszył się o 3 proc., a w stosunku do roku 2017 – o 13 proc.
- 3 647 435 ton ekwiwalentu dwutlenku węgla wg metody market-based*. W stosunku do roku 2021 odnotowano spadek emisji o 3 proc., a w relacji do roku 2017, stanowiącego rok bazowy, odnotowano redukcję o 22 proc.
Mniejsza emisja PSE w stosunku do roku bazowego w dużym stopniu wynika ze zmniejszenia ilości energii oddanej z sieci użytkownikom końcowym oraz spadku średniego wskaźnika emisji energii elektrycznej w Polsce. Uwzględniając zaś wskaźniki emisji dla energii elektrycznej według metody market-based, zmiana dostawcy energii wynikająca z modyfikacji sposobu kontraktowania zakupu energii wpłynęła na spadek emisji o 33 proc. w zakresie 2 względem roku bazowego.
W porównaniu roku do roku spadek emisji (o 3 proc.) wynikał przede wszystkim ze zmniejszenia ilości energii oddanej z sieci do użytkowników końcowych.
Za ponad 56 proc. emisji gazów cieplarnianych w PSE odpowiada energia elektryczna przesłana w naszych sieciach do użytkowników końcowych, a kolejne niemal 42 proc. wynika z produkcji energii elektrycznej wykorzystywanej na pokrycie strat powstałych w procesie przesyłania energii (zakres 2 oraz zakres 3 – emisje Well-to-Tank). Tym samym około 98 proc. emisji PSE w zakresie 1, 2 i 3 wynika z realizowania działalności operatora systemu elektroenergetycznego.
Na pozostałe emisje składają się głównie zużywanie energii elektrycznej na potrzeby techniczne przez stacje elektroenergetyczne, zużywanie energii elektrycznej i cieplnej w naszych budynkach, emisja SF6 ─ gazu stosowanego jako izolator w urządzeniach na stacjach elektroenergetycznych oraz spalanie paliw w samochodach służbowych oraz zakupy surowców i usług niezbędnych do realizacji usług PSE. Emisje gazów cieplarnianych związane z realizowanymi podróżami służbowymi, dojazdami do pracy oraz zagospodarowaniem wytworzonych odpadów odpowiadają łącznie za mniej niż 0,1 proc.
Warto zaznaczyć, iż dodatkowe kategorie uwzględnione w zakresie 3 nie spowodowały wzrostu śladu węglowego PSE w relacji rocznej. W 2022 r. można zauważyć wyraźny wzrost emisji w kat. 5 i 6. Jednak emisje z tych kategorii mają bardzo mały udział w śladzie węglowym organizacji, dlatego ich wzrost nie wpłynął znacząco na wielkość emisji całkowitych.
Źródła danych i wskaźników emisji
Dane o zużyciu energii i paliw pochodziły z faktur oraz wewnętrznych rejestrów. Emisje SF6 i gazów HFC (gazy cieplarniane wodorofluorowęglowodory) określono na podstawie uzupełnień gazów. Dystans pokonany samolotem określono na podstawie wewnętrznego rejestru i tras lotów. Informacje o rodzajach odpadów przekazanych do zagospodarowania podmiotom trzecim w 2022 roku pochodziły z wewnętrznych rejestrów.
Dla paliw, energii elektrycznej (metoda location-based) i cieplnej przyjęto w obliczeniach wskaźniki emisji i wartości opałowe na podstawie danych Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami, dla ciepła przyjęto wskaźnik opublikowany przez Urząd Regulacji Energetyki, dla SF6 i gazów HFC przyjęto współczynniki GWP100 zgodnie z 5. Raportem Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (ang. Intergovernmental Panel on Climate Change, w skrócie IPCC). Wskaźniki emisji dla energii elektrycznej według metody market-based w 2022 r. jest taki sam jak w metodzie location-based z uwagi na zakup energii na giełdzie, dla której nie jest dostępny wskaźnik specyficzny. Wskaźniki emisji dla podróży samolotem, dojazdów do pracy oraz dla paliw i energii w ujęciu Well-to-Tank (od szybu do baku – emisje związane z wydobyciem i przetwórstwem ropy naftowej, transportami wykorzystanych paliw na stacje/do odbiorcy końcowego, a także stratami na przesyle w przypadku energii elektrycznej) przyjęto z bazy DEFRA (Departament Środowiska, Żywności i Spraw Wiejskich w Rządzie Wielkiej Brytanii). Wskaźniki emisji dla zakupionych surowców i usług pochodzą również z bazy DEFRA, a wskaźniki finansowe z baz EXIOBASE, BEIS oraz EPA.
Nie zidentyfikowano biogenicznych emisji gazów cieplarnianych. Gaz cieplarniany ujęty we wskaźnikach emisji dla paliw, energii elektrycznej i cieplnej to CO2. Gazy cieplarniane ujęte we wskaźnikach emisji pochodzących z bazy DEFRA (podróże lotnicze, emisje dla paliw i energii w ujęciu Well-to-Tank, zagospodarowanie odpadów) to CO2, CH4, N2O.
Ślad węglowy (ang. carbon footprint) to suma emisji gazów cieplarnianych wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przez daną osobę, organizację, wydarzenie lub produkt. Obejmuje emisje dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu i innych gazów szklarniowych (cieplarnianych) wyrażone w ekwiwalencie CO2. Ślad węglowy organizacji obejmuje emisje spowodowane przez wszystkie jej działania. Jego miarą jest MgCO2e – tona (megagram) ekwiwalentu dwutlenku węgla.
Ślad węglowy to jedno z kluczowych narzędzi współczesnego zarządzania środowiskowego. Ma charakter międzynarodowy i coraz częściej jest wykorzystywany przez przedsiębiorców jako jeden z podstawowych sposobów poprawy efektywności funkcjonowania firm.