DANE FINANSOWEWprowadzenie do sprawozdania finansowego

Informacje ogólne

  1. Dane ogólne:
    a) Polskie Sieci Elektroenergetyczne Spółka Akcyjna (dalej: PSE S.A., spółka)
    b) Konstancin-Jeziorna, ul. Warszawska 165
    c) przedmiotem i celem działania PSE S.A. jest świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej oraz zapewnienie bezpiecznej i ekonomicznej pracy krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE), a także zapewnienie współdziałania tego systemu z innymi systemami.
    d) organ prowadzący rejestr:
    Polskie Sieci Elektroenergetyczne Spółka Akcyjna zostały utworzone Aktem Notarialnym z dnia 17 lutego 2004 roku i wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy, XIX Wydział Gospodarczy, pod numerem KRS 0000197596 w dniu 3 marca 2004 roku.
  2. Czas trwania spółki: nieograniczony.
  3. Okres objęty sprawozdaniem finansowym: od dnia 1 stycznia 2022 roku do dnia 31 grudnia 2022 roku, natomiast dane porównawcze obejmują okres od dnia 1 stycznia 2021 roku do dnia 31 grudnia 2021 roku.
  4. Sprawozdanie zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działalności gospodarczej w dającej się przewidzieć przyszłości. Nie istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania działalności przez spółkę.
  5. Sprawozdanie finansowe zostało przygotowane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (tekst jednolity Dz.U. z 2023 roku, poz. 120, z późniejszymi zmianami), dalej: ustawa o rachunkowości, ustawa.
  6.  Wszystkie kwoty zostały wymienione w złotych i groszach.

Omówienie przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, w tym metod wyceny aktywów i pasywów, pomiaru wyniku finansowego oraz sposobu sporządzenia sprawozdania finansowego w zakresie, w jakim Ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru.

1. Wartości niematerialne i prawne

Wartości niematerialne i prawne stanowią nabyte przez spółkę, zaliczane do aktywów trwałych, niezakwalifikowane do inwestycji prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby spółki.

Wycena wartości niematerialnych i prawnych

Na dzień nabycia wartości niematerialne i prawne ujmuje się w wartości początkowej, stanowiącej cenę nabycia lub koszt wytworzenia.

Wartość początkową wartości niematerialnych i prawnych zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości na skutek używania lub upływu czasu.

Na dzień bilansowy wartości niematerialne i prawne wycenia się według cen nabycia lub kosztu wytworzenia lub wartości przeszacowanej w przypadku aktualizacji wyceny aktywów trwałych według uregulowań wynikających z odrębnych przepisów, pomniejszonych o skumulowane odpisy amortyzacyjne, a także o odpisy z tytułu utraty wartości.

Okres i metodę amortyzacji ustala się na dzień przyjęcia do używania wartości niematerialnych i prawnych. Okresy amortyzacji bilansowej ustalane są przez jednostki odpowiedzialne za zarządzanie składnikiem majątku na podstawie przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności wartości niematerialnych i prawnych i podlegają okresowej weryfikacji.

Odpisy aktualizujące

Odpisy aktualizujące wartości niematerialne i prawne określa się dla indywidualnych składników lub grup identycznych składników, w oparciu o określenie trwałej utraty ich wartości przed ich pełnym zamortyzowaniem – w przypadku powstania przyczyny powodującej utratę wartości.

Poziom odpisu aktualizującego z tytułu trwałej utraty wartości ustalany jest poprzez porównanie ceny sprzedaży netto, a więc ceny możliwej do uzyskania za nie, pomniejszonej o związane z tym koszty, z wartością księgową.

2. Środki trwałe

Za środki trwałe uznaje się składniki aktywów, które na dzień ujęcia spełniają łącznie następujące warunki:

  • posiadają formę rzeczową lub są rzeczowym prawem majątkowym, takim jak między innymi: prawem wieczystego użytkowania gruntu,
  • ich przewidywany okres ekonomicznej użyteczności w danej jednostce jest dłuższy niż rok (12 miesięcy),
  • są przeznaczone do wykorzystania na potrzeby jednostki, w tym także do trwałego wykorzystania przez inne jednostki na podstawie umów najmu, dzierżawy lub leasingu, o ile umowy te nie spełniają definicji leasingu finansowego,
  • są kompletne i zdatne do użytkowania.

Środek trwały jest kompletny, jeżeli może realizować przypisane mu funkcje, co oznacza, że spełnia wszystkie warunki techniczne (pod względem konstrukcyjnym) i prawne przewidziane dla danej kategorii środków trwałych, a w szczególności zawiera wszystkie części składowe.

Część składowa jest nieodłącznym elementem środka trwałego warunkującym jego użytkowanie, która nie może być od niego odłączana bez istotnego uszczerbku dla zdatności środka trwałego do użytkowania.

Część składowa jest powiązana fizycznie lub prawnie ze środkiem trwałym.

Wycena środków trwałych
Na dzień ujęcia w księgach rachunkowych środki trwałe wycenia się według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia (lub wartości godziwej/rynkowej w przypadku otrzymania nieodpłatnego).

Cena nabycia lub koszt wytworzenia stanowiące wartość początkową środka trwałego obejmują ogół kosztów pozostających w związku przyczynowo - skutkowym z jego pozyskaniem, w tym budową, poniesionych od dnia podjęcia decyzji o pozyskaniu środka trwałego, w tym od dnia udokumentowanego rozpoczęcia jego budowy do dnia udokumentowanego uznania go za kompletny i zdatny do użytkowania.

Do wartości początkowej środka trwałego nie zalicza się kosztów, które nie są związane przyczynowo - skutkowo z pozyskaniem, wytworzeniem środka trwałego (np. opłat o charakterze sankcji).

W szczególności do wartości początkowej środka trwałego nie zalicza się:

  • kosztów ogólnego zarządu, z wyjątkiem uzasadnionych kosztów utrzymania jednostek uczestniczących w budowie środków trwałych,
  • kosztów przeszkolenia pracowników jednostki w zakresie obsługi nowo pozyskanego środka trwałego, z wyjątkiem przypadku, gdy koszty te zostały objęte ceną nabycia środka trwałego, w sposób uniemożliwiający ich ustalenie lub wiarygodne oszacowanie,
  • kosztów poniesionych w związku ze zmianą lokalizacji środka trwałego lub reorganizacją części lub całości działalności operacyjnej jednostki (kosztów przemieszczenia środków trwałych do nowych miejsc użytkowania) – koszty te pozostają w bezpośrednim związku ze zmianą lokalizacji lub reorganizacją spółki, a nie z budową środka trwałego,
  • kosztów poniesionych przed dniem podjęcia udokumentowanej decyzji o pozyskaniu środka trwałego lub przed dniem rozpoczęcia jego budowy,
  • kosztów działań marketingowych, które mają na celu zapewnić uzyskanie korzyści ekonomicznych z obiektu środka trwałego po jego wybudowaniu, niezależnie od okresu, w którym są ponoszone.

Do ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środka trwałego nie zalicza się kosztów, jakie spółka będzie musiała ponieść w przyszłości w związku z likwidacją tego środka trwałego po zakończeniu jego eksploatacji, bądź w związku z rekultywacją terenu, na którym znajdował się dany środek trwały.

Wartość początkową środka trwałego powiększają nakłady związane z wykonaniem prac w celu jego ulepszenia (przebudowy, rozbudowy, modernizacji lub rekonstrukcji) powodujące wzrost wartości użytkowej po zakończeniu ulepszenia, w stosunku do jej wartości przy przyjęciu do używania, mierzonej okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów, kosztami eksploatacji i innymi miarami. Ulepszenia środków trwałych w trakcie użytkowania mogą dotyczyć własnych, jak i obcych środków trwałych. Kwota ulepszenia musi przekraczać kwotę 10.000 zł netto, z zastrzeżeniem, że dla środków trwałych stanowiących urządzenia komputerowe i aparaty telefoniczne, kwota ulepszenia musi przekraczać 3.500 zł netto.

Wymiana części składowej środka trwałego, nie będąca remontem lub konserwacją, powoduje zmniejszenie wartości brutto środka trwałego o dotychczasową wartość brutto części składowej oraz zmniejszenie dotychczasowego umorzenia środka trwałego o umorzenie części składowej. Jednocześnie następuje ujęcie w ewidencji środków trwałych nowej części składowej według ceny nabycia, kosztu wytworzenia lub wartości księgowej brutto powiększonych o koszty związane bezpośrednio z przystosowaniem części składowej do stanu zdatnego do używania łącznie z kosztami transportu jak też załadunku, wyładunku. Jeśli dołączana część składowa była ujęta w ewidencji środków w wartości brutto, to należy powiększyć umorzenie środka trwałego o dotychczasowe umorzenie dołączanej części składowej.

Wszelkie pozostałe wydatki ponoszone na remonty i konserwację środka trwałego odnosi się w ciężar rachunku zysków i strat w okresie, w którym zostały poniesione.

W trakcie roku obrotowego wartość początkową środków trwałych zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości, na skutek używania lub upływu czasu.

Na dzień bilansowy środki trwałe wycenia się według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia lub wartości przeszacowanej w przypadku aktualizacji wyceny środków trwałych według uregulowań wynikających z odrębnych przepisów, powiększonej o koszty ulepszeń, pomniejszonej o skumulowane odpisy amortyzacyjne a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.

Okres i stawki amortyzacji ustala się na dzień przyjęcia środka trwałego do używania. Okresy amortyzacji bilansowej są ustalane przez jednostki odpowiedzialne za zarządzanie składnikiem majątku na podstawie przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności środka trwałego.

Spółka przeprowadza systematyczną weryfikację stosowanych okresów i stawek amortyzacji środków trwałych oraz części składowych, nie później niż na koniec każdego okresu sprawozdawczego. Zweryfikowane stawki stosuje się począwszy od nowego roku obrotowego.

Spółka tworzy odpisy z powodu trwałej lub częściowej utraty wartości środków trwałych.

Trwała utrata wartości środków trwałych zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez spółkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych.

Spółka dokonuje wówczas odpisu aktualizującego, doprowadzając wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do wartości odzyskiwalnej.

Jeśli spółka z dostateczną pewnością stwierdzi ustanie przyczyny, z powodu której dokonała odpisu aktualizującego wartość aktywów, przeprowadza odwrócenie uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego w części bądź w całości, poprzez uznanie pozostałych przychodów operacyjnych.

Środki trwałe używane na podstawie umów najmu, dzierżawy, leasingu lub innych o podobnym charakterze, zaliczone do majątku jednostki, amortyzuje się w okresie trwania umowy lub w okresie ekonomicznej użyteczności środka – w zależności od tego, który z nich jest krótszy.

3. Środki trwałe w budowie

W pozycji tej ujmuje się zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego.

Cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych w budowie obejmuje ogół ich kosztów poniesionych przez spółkę za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania.

4. Inwestycje długoterminowe i krótkoterminowe

Inwestycje to aktywa posiadane przez spółkę w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu ich wartości, uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) i innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej.

Na inwestycje składają się inwestycje długoterminowe oraz inwestycje krótkoterminowe. O kwalifikacji inwestycji do aktywów trwałych lub obrotowych decyduje kryterium czasu. Inwestycje, które są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia albo stanowią aktywa pieniężne, kwalifikowane są jako inwestycje krótkoterminowe.

Wycena inwestycji długoterminowych

Inwestycje długoterminowe ujmuje się na dzień bilansowy według ceny nabycia albo ceny zakupu, jeżeli koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji nie są istotne, skorygowanej o odpisy aktualizujące wartość inwestycji. Powstanie odpisu aktualizującego wartość inwestycji wynika z trwałej utraty wartości inwestycji w sytuacji, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że inwestycja długoterminowa nie przyniesie w przyszłości korzyści ekonomicznych.

Wycena inwestycji krótkoterminowych

Inwestycje krótkoterminowe ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień nabycia lub powstania według ceny nabycia albo ceny zakupu, jeżeli koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji nie są istotne.

5. Leasing

W ramach umowy leasingu jedna ze stron umowy (finansujący) przekazuje drugiej stronie (korzystający) środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne do odpłatnego używania lub również pobierania pożytków na czas oznaczony.

Klasyfikacji umowy leasingu dokonuje się na moment rozpoczęcia leasingu.

Leasing finansowy

Jeżeli umowa leasingu spełnia co najmniej jeden z warunków wymienionych w art. 3 ust. 4 Ustawy o rachunkowości, to przyjęte w ramach tej umowy do używania obce środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne zalicza się do aktywów trwałych korzystającego i ten dokonuje odpisów amortyzacyjnych, a drugostronnie ujmuje się jako zobowiązanie finansowe.

6. Zapasy

Zapasy (materiały) to rzeczowe aktywa obrotowe nabyte w celu zużycia na potrzeby własne, zdatne do sprzedaży oraz towary nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym.

Ewidencję zapasów prowadzi się bilansowo w ujęciu ilościowo-wartościowym i uzgadnia z danymi właściwych kont syntetycznych na koniec każdego okresu sprawozdawczego. Wartość materiałów zużywających się stopniowo odpisuje się w koszty jednorazowo, w momencie wydania do użytkowania.

Niektóre rodzaje materiałów, m.in.: paliwo, materiały administracyjno-biurowe, środki czystości, drobne zakupy na cele reprezentacyjne i reklamowe, woda i artykuły spożywcze, nabywane w ilościach zaspokajających bieżące zapotrzebowanie spółki, odpisywane są w koszty działalności, bezpośrednio po ich zakupie, z pominięciem ewidencji ilościowo-wartościowej.

Na dzień bilansowy zapasy wycenia się według wartości mniejszej z ceny nabycia lub kosztu wytworzenia i ceny sprzedaży netto skorygowanych o odpis aktualizujący wartość zapasów.

Odpisy aktualizujące wartość zapasów tworzy się w oparciu o analizę stanu zapasów, uwzględniając:
a. stan zapasów,
b. obroty zapasów,
c. przydatność zapasów,
d. wartość zapasów niewykazujących ruchu w ciągu roku,
e. stopień zużycia ekonomicznego.

Odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników aktywów obrotowych (materiały) dokonane w związku z utratą ich wartości oraz wynikające z doprowadzenia do cen sprzedaży netto zamiast cen zakupu lub kosztów wytworzenia zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych.

Materiały i towary wycenia się w ciągu roku obrotowego według rzeczywistych cen nabycia.

Rozchód zapasów towarów ustala się w ciągu roku w drodze szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen tych składników, które dotyczą ściśle określonych przedsięwzięć, niezależnie od daty ich zakupu.

Zaliczki na dostawy wycenia się w wartości nominalnej, tj. w wartości kwot przekazanych dostawcom na poczet dokonanych zamówień.

7. Rozrachunki

Należności
Na dzień bilansowy należności i roszczenia spółka wycenia w kwocie wymaganej zapłaty, powiększając ich wartość o należne odsetki z tytułu zwłoki w zapłacie i pomniejszając o odpisy aktualizujące ich wartość wyrażające prawdopodobne zmniejszenie należności, z uwzględnieniem poziomu posiadanych zabezpieczeń. Wyłącza się z ksiąg rachunkowych należności niefinansowe przedawnione, umorzone bądź uznane za nieściągalne.

Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych, w zależności od rodzaju należności, której odpis dotyczył.

Do należności długoterminowych spółka zalicza należności, z wyjątkiem zaliczanych do aktywów finansowych oraz dotyczących dostaw i usług, których termin wymagalności przypada w okresie dłuższym niż rok od dnia bilansowego.

Zobowiązania

Na dzień bilansowy zobowiązania wyceniane są w kwocie wymagającej zapłaty. Kwota wymaganej zapłaty obejmuje wartość nominalną zobowiązania i naliczone odsetki należne kontrahentowi.

Wartość nominalna zobowiązań z tytułu zaciągniętych pożyczek i kredytów powiększona zostaje o naliczone odsetki i powiększona lub zmniejszona o naliczone różnice kursowe.

8. Różnice kursowe

Na dzień bilansowy składniki aktywów i pasywów wyrażone w walutach obcych wycenia się według średniego kursu ustalonego dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.

Różnice kursowe wynikające z wyceny na dzień bilansowy aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych z wyjątkiem inwestycji długoterminowych oraz powstałe w związku z zapłatą należności i zobowiązań w walutach obcych, jak również przy sprzedaży walut, zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych, a w uzasadnionych przypadkach – do ceny nabycia towarów, a także ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych.

9. Klasyfikacja instrumentów finansowych

Instrumenty finansowe ujmowane są oraz wyceniane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych. Wyżej wymienione zasady wyceny nie dotyczą instrumentów finansowych wyłączonych z ww. Rozporządzenia, w tym w szczególności: udziałów i akcji w jednostkach podporządkowanych, praw i zobowiązań wynikających z umów leasingowych i ubezpieczeniowych, należności i zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz instrumentów finansowych wyemitowanych przez spółkę stanowiących jej instrumenty kapitałowe.

Podział instrumentów finansowych

Aktywa finansowe dzieli się na:

  • aktywa finansowe przeznaczone do obrotu,
  • pożyczki udzielone i należności własne,
  • aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności,
  • aktywa finansowe dostępne do sprzedaży.

Zobowiązania finansowe dzieli się na:

  • zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu,
  • pozostałe zobowiązania.

10. Rezerwy

Rezerwy są to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne. Spółka tworzy je na pewne lub prawdopodobne przyszłe zobowiązania, których wartość można w wiarygodny sposób oszacować w ciężar: pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych. Wyjątek stanowią rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne, które odnoszone są na działalność operacyjną.

W bilansie rezerwy dzieli się na:

  • rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
  • rezerwę na świadczenia emerytalne i podobne, z podziałem na:
    - długoterminowe,
    - krótkoterminowe,
  • pozostałe rezerwy, z podziałem na:
    - długoterminowe,
    - krótkoterminowe.

Kryterium podziału jest termin wystąpienia zobowiązania:

  • do 12 miesięcy od dnia bilansowego,
  • powyżej 12 miesięcy od dnia bilansowego.

Rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzy się nie rzadziej niż raz na kwartał w wysokości kwoty podatku dochodowego, wymagającej w przyszłości zapłaty w związku z występowaniem dodatnich różnic przejściowych, tj. różnic, które spowodują zwiększenie podstawy obliczania podatku dochodowego w przyszłości.

Rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne tworzy się w wysokości prawdopodobnych przyszłych zobowiązań wobec pracowników wynikających z mocy prawa, istotnych dla wyniku finansowego spółki, a w tym: z tytułu odpraw emerytalnych, rentowych i pośmiertnych, nagród jubileuszowych i innych podobnych świadczeń. Rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne są rezerwami kosztowymi, ewidencjonowanymi na kontach rozliczeń międzyokresowych biernych odnoszonymi w koszty operacyjne, prezentowanymi w sprawozdaniu finansowym w pozycji „Rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne” w podziale na długo- i krótkoterminowe.

Pozostałe rezerwy spółka tworzy w sprawozdaniu finansowym, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

  • na spółce ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowy) wynikający ze zdarzeń przeszłych,
  • prawdopodobne jest, że spełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków przelewu korzyści ekonomicznych,
  • można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku.

11. Zobowiązania warunkowe pozabilansowe

Za zobowiązania warunkowe spółka uznaje potencjalny przyszły obowiązek wykonania świadczeń, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia określonych zdarzeń.

12. Rozliczenia międzyokresowe

Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów
Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów służą do ewidencji kosztów poniesionych w okresie sprawozdawczym, ale dotyczących okresów przyszłych.

Warunkiem aktywowania kosztów jest przyniesienie jednostce w przyszłych okresach korzyści ekonomicznych. Rozliczenia międzyokresowe mogą być zaliczone do bilansu, jeśli spełniają warunki kryterium aktywów określone w Ustawie o rachunkowości.

Rozliczenia międzyokresowe czynne obejmują rozliczenia:

  • długoterminowe, które dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych i trwają dłużej niż 12 miesięcy od dnia bilansowego,
  • krótkoterminowe, które dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych i trwają nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia bilansowego.

Odpisy czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów następują stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń z zachowaniem zasady ostrożnej wyceny.

Do krótkoterminowych rozliczeń międzyokresowych czynnych zalicza się m.in.:

  • opłacone z góry czynsze i dzierżawy,
  • podatek od nieruchomości,
  • składki na ubezpieczenia majątkowe,
  • prenumeraty rozliczane w czasie,
  • odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych,
  • koszty prowadzonych prac rozwojowo-badawczych (do momentu ich zakończenia),
  • wydatki w ramach projektów finansowanych z funduszy pomocowych.

Do długoterminowych rozliczeń międzyokresowych czynnych zalicza się:

  • aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
  • inne rozliczenia międzyokresowe.

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów służą do ewidencji rezerw na koszty, które w całości lub w części dotyczą okresu bieżącego lub okresów poprzednich i które zostały w sposób wiarygodny oszacowane.

Rozliczenia międzyokresowe przychodów

Rozliczenia międzyokresowe przychodów dokonywane są z zachowaniem zasady ostrożności.

Rozliczenia międzyokresowe przychodów obejmują w szczególności:

  • równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, które będą wykonywane w następnych okresach sprawozdawczych,
  • środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub budowy środków trwałych oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych przepisów nie zwiększają one kapitałów własnych, np. opłaty za przyłączenie do sieci,
  • ujemną wartość firmy,
  • dotacje i subwencje.

Zgodnie z zasadą współmierności pobrane przez spółkę opłaty za przyłączenie do sieci przesyłowej zaliczane są do rozliczeń międzyokresowych przychodów.

Do długotrwałych, stopniowo realizowanych przychodów zalicza się ujemną wartość firmy.

Ujemna wartość firmy jest przez spółkę rozpoznawana i ujmowana w księgach rachunkowych w związku z transakcją połączenia bądź nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Jest to nadwyżka wartości godziwej aktywów netto spółki przejętej nad ceną przejęcia. Cenę przejęcia stanowi cena, po której nabyto jednostkę (lub jej zorganizowaną część).

Ujemną wartość firmy rozlicza się w równych ratach (odpisuje na pozostałe przychody operacyjne) przez okres stanowiący średnią ważoną okresu ekonomicznej użyteczności przejętych, podlegających amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Dotacje i subwencje są ujmowane według wartości godziwej w sytuacji, gdy istnieje wystarczająca pewność, iż dotacja zostanie otrzymana oraz spełnione zostaną wszystkie warunki związane z uzyskaniem dotacji. Jeżeli dotacja lub subwencja dotyczy pozycji kosztowej, wówczas jest ona odraczana w bilansie i systematycznie odpisywana w pozycji przychodów w sposób zapewniający współmierność z kosztami, które dotacja ta ma w zamierzeniu kompensować.

Jeżeli dotacja lub subwencja ma na celu sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środka trwałego, wówczas jest ona odraczana w bilansie i systematycznie uznawana jako przychód przez okres amortyzacji środka trwałego.

13. Kapitał własny

Do kapitałów własnych zalicza się:

  • kapitał zakładowy (podstawowy) – akcyjny, odzwierciedlający nominalną wartość akcji,
  • kapitał zapasowy, tworzony na pokrycie ewentualnych strat,
  • kapitał (fundusz) rezerwowy, tworzony na pokrycie szczególnych strat i wydatków,
  • kapitał z aktualizacji wyceny, tworzony zgodnie z ustawą o rachunkowości lub innymi szczególnymi przepisami,
  • zysk (strata) z lat ubiegłych, do których odnosi się również skutki błędów oraz ujmuje się skutki zmian polityki rachunkowości,
  • zysk (strata) netto roku bieżącego,
  • odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna).

Kapitał zakładowy – akcyjny, na dzień bilansowy, wykazuje się w wysokości określonej w umowie lub statucie i wpisanej w KRS i odzwierciedla nominalną wartość akcji.

Kapitał zapasowy spółki tworzony jest:

  • z dopłat oraz nadwyżek osiągniętych przy wydawaniu akcji powyżej ich wartości nominalnej,
  • z odpisów zysku do podziału.

Przeznaczenie kapitału zapasowego określa statut spółki.

Kapitał z aktualizacji wyceny aktywów przeznaczony jest do ewidencji skutków wyceny aktywów jednostki, tj.:

  • wyrażenia w cenach rynkowych lub w inny sposób ustalonej wartości godziwej inwestycji zaliczanych do aktywów trwałych,
  • zaliczonych do aktywów obrotowych instrumentów pochodnych, spełniających warunki zabezpieczenia. Pozostały kapitał rezerwowy tworzony jest i wykorzystywany w oparciu o postanowienia statutu spółki na imiennie określone cele.

Spółka, zgodnie z aktualnie obowiązującym Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej, tworzy i ujmuje w pozostałych kapitałach rezerwowych fundusz celowy z przeznaczeniem na cele wskazane przepisami ww. Rozporządzenia. Fundusz tworzy się z zysku netto spółki. Wartość funduszu stanowi różnica pomiędzy przychodem brutto z tytułu udostępniania zdolności przesyłowych wymiany międzysystemowej, wyznaczonym jako suma przychodów uzyskanych z alokacji zdolności przesyłowych wymiany transgranicznej na połączeniach równoległych oraz nierównoległych, pomniejszonym o obowiązkowe obciążenia (w tym podatkowe).

Sposób tworzenia i wykorzystania funduszu określa zatwierdzony przez Walne Zgromadzenie dokument „Regulamin funduszu celowego”.

Obniżenie funduszu następuje po zakończeniu i rozliczeniu finansowanych z niego nakładów inwestycyjnych w drodze uchwały Walnego Zgromadzenia spółki.

Ujęcie w księgach rachunkowych wykorzystania funduszu następuje na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia spółki o obniżeniu wartości tego funduszu i podwyższeniu kapitału zapasowego o określoną w uchwale kwotę.

Zysk lub strata z lat ubiegłych odzwierciedla nie rozliczony wynik z lat poprzednich pozostający do decyzji Walnego Zgromadzenia, a także skutki korekt zmian zasad rachunkowości i błędów dotyczących lat poprzednich, a ujawnionych w bieżącym roku obrotowym.

Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna) stanowią wpłacone w ciągu roku obrotowego zaliczki na poczet przewidywanej wpłaty z zysku, dokonywane na podstawie odrębnych przepisów. Ich rozliczenie w księgach rachunkowych następuje w następnym roku obrotowym po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego.

14. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych

Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. (z późniejszymi zmianami) o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych stanowi, że Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych tworzą pracodawcy zatrudniający co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Spółka tworzy taki fundusz i dokonuje okresowych odpisów w kwotach wynikających z ustawy, układu zbiorowego pracy. Celem Funduszu jest finansowanie działalności socjalnej. Saldo bilansowe Funduszu to zakumulowane przychody Funduszu pomniejszone o niepodlegające zwrotowi wydatki z Funduszu.

Spółka wykazuje w bilansie oddzielnie saldo Funduszu i aktywa Funduszu (należności z tytułu udzielonych pożyczek, środki na wydzielonym rachunku bankowym).

15. Przychody, koszty, wynik finansowy

Przychody i koszty są rozpoznawane według zasady memoriałowej, tj. w okresach, których dotyczą, niezależnie od daty otrzymania lub dokonania płatności.

Wynik finansowy ustalany jest w oparciu o sporządzony rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym, wg wzoru stanowiącego Załącznik nr 1 do Ustawy o rachunkowości.

 

Konstancin-Jeziorna, dnia 31 marca 2023 roku.

Strona wykorzystuje pliki cookies. Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies w celach statystycznych oraz w celu dopasowania serwisu do indywidualnych potrzeb użytkowników. W przeglądarce internetowej można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Więcej o plikach cookies i o ochronie Twojej prywatności przeczytasz tutaj